Fjárhagsáætlun fyrir næsta ár var afgreidd á bæjarstjórnarfundi þann 27. nóvember síðastliðinn. Eins og áður eru fræðslumálin langstærsti málaflokkurinn og fer um 52% af útgjöldum bæjarins í málaflokkinn eða um 5.712 mkr.
Áætlunin ber merki þess að bæjarstjórn leggur mikla áherslu á að efla menntasamfélagið í Mosfellsbæ. Mikil fjölgun barna í bænum hefur kallað á aukið fjármagn til málaflokksins og aukast framlög til hans um 11% milli ára.

Helstu áherslur fjárhagsáætlunar í fræðslumálum eru:
Stoðþjónusta efld. Mikil áhersla hefur verið lögð á að efla stoðþjónustuna í skólum bæjarins. Aðstaða til sérkennslu og stuðnings hefur verið bætt til að mæta þörfum nemenda.
Einnig má nefna aukið stöðugildi talmeinafræðings hjá Mosfellsbæ sem kemur að frumgreiningu barna með skertan málþroska. Börnum af erlendum uppruna hefur fjölgað og hefur stoðin fyrir þau börn verið aukin, svo eitthvað sé nefnt.

Upplýsinga – og tæknimál. Á næsta ári verður haldið áfram að efla upplýsinga- og tækniumhverfi grunnskólanna með megin­áherslu á spjald- og fartölvur fyrir nemendur og innleiðingu nýrra kennsluhátta.

Ný ungbarnadeild opnar. Þrír leikskólar munu bjóða pláss fyrir yngstu börnin. Leikskólinn Hlíð er ungbarnaleikskóli, á Huldubergi eru tvær ungbarnadeildir og opnar ný deild í Leirvogstunguskóla. Mun plássum því fjölga um 25.
Mosfellsbær er einnig með samninga við ungbarnaleik­skóla og dagforeldra í öðrum sveitarfélögum. Ungbarnaskóli/deildir er ný þjónusta samhliða dagforeldrum og stefnir í að öll börn 12 mánaða og eldri verði komin með pláss í vor, mun fyrr en áætlað hafði verið.
Leikskólagjöld lækka. Til að koma enn frekar til móts við fjölskyldur verða leikskólagjöld lækkuð um 5% þriðja árið í röð.
Stöðugildum í Listaskólanum fjölgar. Mikil ásókn er í tónlistarnám og var ákveðið að fjölga stöðugildum í Listaskólanum til að koma til móts við þá eftirspurn. Kennsla verður aukin út í grunnskólunum, sérstaklega kennsla fyrir yngstu nemendurna.

Nýsköpunar– og þróunarsjóður stofnaður. Til að styðja betur við kennara og skólana okkar hefur Mosfellsbær ákveðið að stofna nýsköpunar– og þróunarsjóð. Verður hægt að sækja um styrki til að koma nýjum hugmyndum á laggirnar eða þróa enn frekar starf sem þegar er í gangi.
Fræðslunefnd mun ákveða hverjar áherslur hvers árs verða og auglýsa eftir styrkumsóknum.
Markmið sjóðsins er að stuðla að nýsköpun og framþróun í skóla- og frístundastarfi leik- og grunnskólum. Skilyrði fyrir styrkveitingu er að verkefnin verði kynnt í skólasamfélagi Mosfellsbæjar og heimilt verði að nota verkefnin af öðrum en styrkhöfum. Nýsköpunar- og þróunarverkefnum verður gert hátt undir höfði með sérstökum viðburði og kynningu þegar kemur að styrk­afhendingu, slíkt er afar jákvætt og hvetjandi fyrir starfsemi leik- og grunnskóla í Mosfellsbæ.

Stjórnendur og starfsfólk bera uppi starfið
Stjórnendur og starfsfólk skólanna bera uppi skólastarfið og verður seint fullþakkað fyrir þeirra mikilvæga starf. Mosfellsbær vill standa vörð um skólastarfið í öllum skólum bæjarins og halda áfram að byggja upp framúrskarandi skólastarf.
Þessi hópur, starfsfólk Mosfellsbæjar, leysir verkefni sín á grunni virðingar, jákvæðni, framsækni og umhyggju fyrir þeim verkefnum sem þeim eru falin. Þannig stöndum við saman að uppbyggingu menntasamfélagsins í Mosfellsbæ.

Kolbrún G. Þorsteinsdóttir,
bæjarfulltrúi og formaður fræðslunefndar

Skógræktarfélag Mosfellsbæjar verður með sína árlegu jólatrjáasölu í Hamrahlíð fyrir jólin eins og síðastliðna áratugi.
Jólaskógurinn í Hamrahlíð mun opna sunnudaginn 8. desember með opnunarhátíð sem hefst klukkan 13. Þar verður ýmislegt við að vera, bæjarstjóri mun höggva fyrsta jólatréð, jólasveinar mæta á svæðið, ratleikur fyrir börnin og margt fleira.
Hjá mörgum fjölskyldum er jólatrjáaleit í Hamrahlíð orðinn árviss viðburður og ómissandi hluti af aðventunni. Mjög margir sækja einmitt í Hamrahlíðina til að saga sitt eigið tré, þó fjölgar þeim sem heimsækja rjóðrið okkar þar sem hægt er að velja tré sem söguð hafa verið úr skóginum. Þar er mikið úrval af greni og stafafuru af öllum stærðum.
Loftslagsmál hafa fengið aukið vægi síðustu misseri, en skógrækt hefur verið hluti af lausnum stjórnvalda sem binding á móti þeirri losun sem við mannfólkið látum frá okkur.
Á síðasta ári lofaði Skógræktarfélag Mosfellsbæjar því að gróðursetja 30 tré fyrir hvert tré sem yrði selt. Skógræktarfélagið hefur þegar staðið við gefið loforð og voru gróðursett 15.000 tré í sumar fyrir þau tré sem félagið seldi í jólatrjáasölunni á síðasta ári. Búast má við að helmingur þeirra trjáa muni verða að fullvaxta trjám og binda koltvísýring næstu áratugina. Hinn helmingurinn verður ýmist seldur sem jólatré, nýttur í skógarafurðir eða nær ekki að lifa.
Sami háttur verður hafður á um þessi jól, við munum gróðursetja 30 tré fyrir hvert og eitt sem selt verður og með því er hægt að nýta jólatrjáasöluna til að stuðla að aukinni bindingu með skógrækt. Eins og áður erum við stödd við Vesturlandsveginn í alfaraleið og hvetjum alla sem vettlingi geta valdið að heimsækja okkur og næla sér í flott jólatré, og stuðla að kolefnisbindingu í leiðinni!

Jólakveðja, Björn Traustason
Skógræktarfélagi Mosfellsbæjar

Í dag 5. desember er alþjóðlegur dagur sjálfboðaliða. Rauði krossinn þakkar sjálfboðaliðum sínum sem gera starf félagsins mögulegt.
Hjá Rauða krossinum í Mosfellsbæ starfa 90 sjálfboðaliðar í fjölbreyttum verkefnum sem öll hafa þó sömu gildi að leiðarljósi; mannúð, hlutleysi og óhlutdrægni. Sjálfboðaliðar okkar rjúfa einsemd með heimsóknum, aðstoða börn og ungmenni í námi, styðja við innflytjendur í nýju samfélagi, veita hlýju með hannyrðum, bregðast við í neyðarútköllum og stuðla að umhverfisvernd með betri nýtingu á barnafatnaði. Starfssvæðið er breitt og sjálfboðaliðar víða að en öll með sama markmið: Að byggja betra samfélag, samfélag sem byggir á mannúð og opnum hug.
Íslenskt samfélag hefur tekið miklum breytingum á fáeinum áratugum. Á tímum sem þessum þar sem einstaklingar og fjölskyldur finna fyrir mikilli kröfu úr ýmsum áttum er mikilvægt að minna sig á hvað það er sem skiptir okkur raunverulegu máli og hvernig samfélag við viljum byggja. Því hver og einn einasti hefur þann mátt sem þarf til að láta gott af sér leiða. Hvort sem það er með persónulegum, hagnýtum eða efnislegum leiðum.
Án allra þeirra sem leggja sitt af mörkum til samfélagsins í gegnum verkefni Rauða krossins væri samfélagið okkar snauðara. Við hvetjum ykkur til að líta í kringum ykkur í dag og þakka sjálfboðaliðum okkar. Því við gerum það svo sannarlega. Takk!
www.raudikrossinn.is

Margrét Lúthersdóttir
Deildarstýra Rauða krossins í Mosfellsbæ

Það er óhætt að segja að það hafi staðið styr um Sorpu undanfarnar vikur, eftir að það kom í ljós að það vantar rúmar 600 milljónir til þess að klára byggingu á gas- og jarðgerðarstöðinni sem verið er að byggja í Álfsnesi.
Þar fyrir utan þurfti að stækka móttökustöðina í Gufunesi og kaupa tæki þar til þess að hægt sé að nýta sorpið. Þessi tækjakaup gleymdust í áætlun 2019 og bætast við rúmar 700 milljónir af þeim sökum. Það kemur í ljós að kostnaður við stöðina er 1,3 milljörðum meiri en áætlanir höfðu gert ráð fyrir.

Fyrsta spurninginn er náttúrulega hvort þessi stöð sé nauðsynleg – til hvers er verið að byggja hana? Svarið við því er já, hún er nauðsynleg. Gas- og jarðgerðarstöðin mun geta unnið metangas og moltu úr heimilissorpinu. Sorp sem hingað til hefur verið urðað við bæjardyrnar hjá okkur með tilheyrandi lyktarmengun verður að mestu endurnýtt. Þetta er því hagsmunamál okkar Mosfellinga að þessi stöð rísi.

En þegar mistök eru gerð er eðlilegt að það sé staldrað við, þau skoðuð og lært sé af þeim. Í tilfelli Sorpu eru ekki gerð ein mistök heldur röð mistaka sem leiða í ljós stjórnunarvanda sem þarf að taka á. Því þarf að fara fram umræða um stjórnun Sorpu. Eins og hún er í dag er hún ekki skilvirk. Við erum með stjórn þar sem sitja sex kjörnir fulltrúar sem samkvæmt starfsreglum eiga sérstaklega að gæta þess að nægjanlegt eftirlit sé með bókhaldi og meðferð fjármuna. Allar meiriháttar ákvarðanir eru þó teknar á svokölluðum eigendavettvangi þar sem stjórn Sorpu situr auk bæjarstjóra og borgarstjóra sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Því eru samtals tólf kjörnir fulltrúar sem koma að ákvarðanatöku varðandi Sorpu. Þarna vantar skýrara samband á milli ákvarðana, ábyrgðar og eftirlits.

Bæjarfulltrúar Viðreisnar á höfuðborgarsvæðinu hafa látið sig málið varða og lagt til að skipuð verði neyðarstjórn fagfólks sem fari ofan í saumana á rekstri Sorpu. Þessi stjórn starfi tímabundið og klári þau verkefni sem eru fram undan og komi með tillögur að úrbótum. Það er tímabært að stokka upp og laga þegar svona gerist. Við eigum að gera betur.

Valdimar Birgisson
bæjarfulltrúi Viðreisnar

Þegar fjölskyldur fá sér hund er ekki óalgengt að farið sé á hundanámskeið þar sem fjölskyldan lærir að umgangast hundinn og siða hann þannig að hundurinn teljist hlýðinn og góður.
Þegar barn kemur í heiminn er sjaldnast farið á námskeið um barnauppeldi. Áhugasamir foreldrar ná sér reyndar í bækur um ungbörn og atlæti þeirra og fræðast þannig um það helsta sem snýr að barninu. Foreldrar fá það reyndar í forgjöf að hafa verið barn, en því er ekki að heilsa með hundinn ;-).

Frumtengsl foreldra seint vanmetið
Uppeldishlutverkið hefst um leið og barnið fæðist, þó ekki með leiðsögn og reglum strax í upphafi heldur við að annast það, vernda og mæta þörfum þess. Frumtengsl foreldra við barn sitt verður seint vanmetið en rannsóknir hafa sýnt að samskipti foreldra og þá helst móður við barn sitt á fyrstu vikum og mánuðum lífs þess hefur afgerandi áhrif á þroska barnsins.
Rannsóknir renna stoðum undir mikilvægi þess að hvítvoðungum sé veitt athygli strax frá upphafi, að móðirin horfi á barnið sitt og gæli við það á meðan það tekur brjóst sem dæmi.

Umbun gríðarlega mikilvæg
Þegar barnið vex og dafnar þurfa foreldrar að vera samtaka og sammála um uppeldi barnsins. Þeir þurfa að setja reglur og skýran ramma um daglegt umhverfi barnsins. Slíkur rammi veitir barninu öryggi, því líður betur og það á auðveldara með að fara eftir þeim reglum sem því eru settar.
Foreldrar þurfa að vera vakandi fyrir hegðun barnsins. Barnið þarf að fá hrós og styrkingu í viðeigandi hegðun. Slíkt hrós kallast umbun. Reglulega hitti ég foreldra sem eru algerlega á móti öllum umbunum. Þeim finnst að það eigi ekki að þurfa að umbuna börnum sérstaklega fyrir æskilega hegðun. Því er til að svara að umbun er gríðarlega mikilvæg til að styrkja æskilega hegðun.
Umbunin þarf alls ekki að vera í efnislegu formi. Hrós, merki (svo sem þumall upp) og önnur tjáning sem segir barninu að það sé að gera rétt verður að fylgja góðri hegðun. Þegar um vægan agavanda er að ræða getur stjörnugjöf verið gríðarlega áhrifarík.

Barnið viti af óæskilegri hegðun
Á sama hátt þarf barnið að fá að vita þegar hegðun þess er óæskileg. Það á ekki að þurfa að skamma barnið þótt það geri hluti sem foreldrarnir vilja ekki. Yfirleitt er nóg að ræða við það án nokkurs æsings. Aðal inntakið er að barnið þarf upplýsingar um þegar hegðun þess er æskileg og einnig þegar hún er óæskileg.
Ef barn fer að sýna ítrekaða óæskilega hegðun er mikilvægt að foreldrarnir grípi inn í. Barnið þarf að fá að vita hvað það er við hegðun þess sem foreldrunum ekki líkar. Gott er að láta barnið endursegja hvað það má ekki svo foreldrarnir viti fyrir víst að það skilji og að það sé meðvitað um hegðun sína.

Barnið fái viðvörun
Þegar barn sýnir ítrekaða óæskilega hegðun þarf að skoða hvað veldur hegðuninni. Hvenær á hún sér stað, hvar og hvað er í gangi í kringum barnið? Algengt er að sum börn, oft drengir, verði reiðir þegar þeir fá ekki að spila tölvuleikinn sinn lengur.
Gott er að gefa barninu viðvörun áður en það á að hætta. Það má t.d. klára borðið sem það er í eða að það eigi að hætta eftir 10 mínútur. Ef það dugar ekki til missir það þau forréttindi að fá að fara í tölvuleikinn sinn næst þegar kemur að tölvutíma.

Fjalar Freyr Einarsson,
aga- og uppeldisráðgjafi
www.agastjornun.is

Vonandi hafa allir notið sumarsins og bæjarhátíðarinnar í faðmi fjölskyldu og/eða vina og náð að hlaða sig orku og jákvæðni fyrir veturinn.
Mantran um það að „lifa og njóta“ hefur farið hátt á undanförnum misserum og snýst hún ekki hvað síst um mikilvægi sáttar og þakklætis. Í stað þess að einblína á það sem við höfum ekki eigum við endilega að horfa til þess sem við höfum og vera þakklát fyrir það. Það er nefnilega svo ótrúlega margt sem við getum verið þakklát fyrir í lífinu eins og t.d. fyrir fólkið okkar, þak yfir höfuðið, sólskinið, hreina loftið (sem stundum er á mismunandi mikilli hreyfingu), mat á borðum, fallegt landslag og svo mætti lengi telja.

Hvað er þakklæti í raun?
Í bók sinni Gæfuspor – gildin í lífinu segir Gunnar Hersveinn þakklæti vera bæði innri upplifun og ytri tjáningu. Innra þakklætið lúti að því sem við erum, höfum, eigum og því sem kemur ekki fyrir okkur.
Galdurinn felist í því að kunna að bera kennsl á það sem virðist sjálfsagt og læra að meta það mikils eins og t.d. lífið, heilsuna, frelsið, æskuna, ellina, fjölskylduna, vinina o.s.frv. Ytra þakklæti lúti hins vegar að því sem aðrir láta okkur í té eins og t.d. samveru, viðurkenningu, virðingu, leiðsögn, góð orð, kærleik og samúð svo fátt eitt sé nefnt.

Þakklæti bætir heilsuna
Fjöldamargar rannsóknir sýna fram á að þakklæti bætir heilsu okkar. Sálfræðingurinn Robert A. Emmons hefur síðustu ár rannsakað áhrif þakklætis á fólk, samskipti, hamingju og heilsu.
Niðurstöður hans sýna m.a. að það einfalda atriði að þakka markvisst og meðvitað einu sinni í viku leiðir til betri heilsu, meiri gleði og hamingju, betri svefns og samskipta, meiri ákafa og bjartsýni, meiri styrks og ákveðni, meiri ástundunar líkamsræktar, meiri lífsánægju og er þá einungis talinn upp hluti þeirra góðu áhrifa sem þakklæti hefur á líf okkar og heilsu.

Temjum okkur að þakka fyrir góðu hlutina í lífi okkar, hvort sem þeir eru stórir eða smáir, og virkjum fólkið í kringum okkar með í þessari vegferð til þakklætis, hamingju og heilbrigðis.
Kærar þakkir fyrir lesturinn!

Ólöf Kristín Sívertsen, lýðheilsufræðingur
og verkefnisstjóri Heilsueflandi
samfélags í Mosfellsbæ

Þegar ég var strákur fór mamma með mig til heyrnarlæknis. Líklega var þetta háls- nef og eyrnalæknir en hans hlutverk var að kanna hvort heyrnin væri í lagi. Mömmu fannst ég nefnilega ekki heyra nógu vel.
Niðurstaða læknisins var að það var lítið að heyrninni. Ég veit ekki til þess að mamma hafi gert neitt meira með heyrnina en ekki er ólíklegt að hún hafi talið mig vera með „valheyrn.“ Hún hafi talið mig einfaldlega heyra það sem ég vildi heyra.
Málið var ekki alveg svo einfalt. Málið var að ég heyrði ekki í henni þegar hún kallaði á mig. Sama var upp á teningnum þegar vinir mínir voru með mér. Við heyrðum ekki þegar mamma mín kallaði á mig. Fleiri foreldrar hafa upplifað það sama. Í svona tilfellum er mögulega ekkert að barninu. Vandinn liggur mögulega í því hvernig fyrirmælunum er komið til barnsins.

Andlega fjarverandi
Skoðaðu hvar þú ert þegar þú gefur fyrirmæli og hvar barnið er þegar það á að heyra fyrirmælin. Ef þú ert í eldhúsinu og barnið í herberginu sínu, niðursokkið í leik sínum, heyrir það einfaldlega ekki þótt þú hrópir á það. Þú ert of langt í burtu og barnið er með hugann við leik sinn og er í raun „andlega fjarverandi“.
Það er lykilatriði í samskiptum foreldra og barns að skilaboð og fyrirmæli skili sér óhindrað. Það getur þýtt að foreldrið þurfi stundum að fara til barnsins til að ná athygli þess og jafnvel ná augnsambandi við barnið sitt svo öruggt sé að barnið hafi náð skilaboðunum. Það að foreldrið stígi inn í heim barnsins hefur þar að auki þann ótvíræða kost að foreldrið sér hvað barnið er að gera og getur meira að segja sest niður í örskamma stund og rætt við barnið, spurt hvað það sé að gera, gefið barninu tækifæri til að tjá sig og örvað þannig málstöðvarnar. Þessi litla stund sem foreldrið gefur barninu sínu og þarf ekki að vera meira en 30 til 60 sekúndur fær barnið auk þess til að finna að það er mikilvægt. Það hugsar eða finnur ómeðvitað: „Pabbi eða mamma settist niður hjá mér og sýndi því áhuga sem ég var að gera.“

Einföld og skýr skilaboð
Flestum börnum (og fullorðnum reyndar líka) finnst gott að fá fyrirvara svo þau séu ekki fyrirvaralaust tekin úr verkefninu sínu án þess að fá að klára. Gott er að láta barnið vita að eftir svo og svo margar mínútur þurfi það að stoppa eða þegar ákveðinn hlutur hefur gerst eigi það að stoppa. Það getur til dæmis átt við ef barnið er að horfa á sjónvarpsefni að það stoppi þegar þættinum lýkur.
Til að vera viss um að fyrirmæli eða upplýsingar þínar komist örugglega til barnsins er góð aðferð að fara til barnsins, snerta það létt til að ná örugglega athygli þess og segja skýrt: „Það er kominn matur. Komdu núna að borða.“ Ef foreldrinu finnst barnið ekki líklegt til að koma strax er tilvalið að standa hjá barninu þar til það leggur af stað með þér.
Barnið þitt heyrir í þér þegar þú gefur einföld og skýr skilaboð.
________________________
Fjalar Freyr Einarsson,
aga- og uppeldisráðgjafi
www.agastjornun.is