Nýverið kynnti mennta- og menningarmálaráðherra hugmyndir sínar sem byggðar eru á tillögum sem unnar voru í samráði við Sambands ísl. sveitarfélaga, Kennarasamband Íslands, Háskólann á Akureyri, Menntavísindasvið Háskóla Íslands, Heimili og skóla o.fl. um að bjóða nemendum á lokaári meistaranáms til kennsluréttinda á leik- og grunnskólastigi launað starfsnám sem og námsstyrk til þess að sinna lokaverkefnum samhliða starfsnáminu. Ráðherra gerir ráð fyrir að tillögurnar komi til framkvæmda á hausti komanda.
Af þessu tilefni lagði undirritaður bæjarfulltrúi Vina Mosfellsbæjar fram svohljóðandi tillögu á 736. fundi bæjarstjórna þann 3. apríl sl.:
„Bæjarstjórn Mosfellsbæjar samþykkir að stofna starfshóp sem fái það verkefni að móta með hvaða hætti Mosfellsbær geti laðað nýútskrifaða kennara til starfa í skólum Mosfellsbæjar í framtíðinni. “
Tillagan var samþykkt samhljóða og henni vísað til bæjarráðs til afgreiðslu. Á 1396. fundi bæjarráðs þann 24. apríl sl. var samþykkt samhljóða að vísa tillögunni til umsagnar framkvæmdastjóra fræðslusviðs Mosfellsbæjar.
Brautin er því bein í þessu efni eftir samhljóða samþykktir tillögunnar í bæjarstjórn og bæjarráði og vonast undirritaður til þess að umsögn fræðslusviðs verði með þeim hætti að Mosfellsbær setji sig í stellingar til þess að, bæði vinna með tillögum ráðherra um þetta efni og í leiðinni stígi einhver þau skref að Mosfellsbær geti tryggt sér í auknum mæli réttindakennara til starfa í bæði leik- og grunnskólum bæjarins.
Í greinargerð undirritaðs með tillögunni segir þetta:
„Bæjarráði verði falið að skipa starfshópinn, en hann skoði meðal annars hvernig samstarfi skóla Mosfellsbæjar við mennta- og menningarmálaráðuneytið og háskóla vegna fyrirhugaðs starfsnáms kennaranema verði best háttað og vinni tillögur um hvernig Mosfellsbær getur laðað til starfa nýútskrifaða kennara til dæmis með því að veita þeim laun á starfsnámstíma þeirra hjá Mosfellsbæ og eða styrk þegar þeir hefja störf að lokinni útskrift, gegn því að þeir skuldbindi sig til þess að starfa í tiltekinn tíma hjá bænum.“

Stefán Ómar Jónsson
Bæjarfulltrúi L lista Vina Mosfellsbæjar

Árbók Ferðafélags Íslands 2019 kemur óvenjusnemma þetta vorið eða í fyrrihluta apríl. Á liðnum árum hefur útkoman verið nokkru síðar eða í maí.
Að þessu sinni er Mosfellsheiðin tekin fyrir og er margt gott að finna í ritinu einkum þar sem lýst er leiðum eftir gömlum en misjafnlega niðurföllnum vörðum. Munu vera nálægt 800 vörður og vörðubrot á heiðinni en Mosfellsheiði var lengi vel ein fjölfarnasta leið í landinu og er enn.
Sitthvað má finna að þessu verki. Titill árbókarinnar er Mosfellsheiðin en spyrja má hvar höfundar þessa rits draga mörkin því einn kaflinn er teygður á gamla þingstaðinn og getið allra þeirra hátíða sem þar fóru fram allt frá 19. öld. Auðvitað áttu þeir sem leið á Þingvöll oftast leið um Mosfellsheiði en hefði ekki þurft að minnast á þetta atriði sérstaklega í titli verksins ef þetta átti að vera hluti ritsins?
Ein mjög slæm staðreyndavilla kemur fram í bókinni. Fyrrum var Seljadalur í Mosfellsbæ mikilvægur vettvangur seljabúskapar fyrrum. Örnefnið Seljadalur ber með sér að þar hafi verið tvenn eða jafnvel fleiri sel þar í Dalnum. Þekkt er Nessel undir suðurhlíð Grímannsfells en hvar er hitt eða hin selin? Við mynni hans er gömul rétt, Kambsrétt sem var lögskilarétt fram um miðja 19. öld. En um miðja þá 16. verða siðskiptin sem bókstaflega gjörbyltu íslensku samfélagi. Má um það lesa í ritgerð um Þingvallaskóg í Skógræktaritinu 2010.

Viðeyjarsel var eftir máldögum í Seljadal en bókarhöfundar flytja það suður fyrir Lækjarbotna undir Selfjall.
Eitt frægasta hestakvæði á íslenskri tungu er án efa Fákar. Sagt er að Einar Benediktsson hafi fengið hugmyndina að þessu einstaka kvæði á reið sinni um Mosfellsheiðina. Í nokkurs konar boðsriti um þessa bók var á þetta minnst en einhverra hluta vegna hefur þetta ekki ratað í árbókina sem verður að teljast mjög miður. Í staðinn er vikið að gamalli kjaftasögu sem Jón Ólafsson ritstjóri 18 blaða kom á flot en þegar Einar Benediktsson var á leið haustið 1904 austur í Rangárvallasýslu sem nýskipaður sýslumaður, reið hann sökum fótarmeins í kvensöðli í stað venjulegs hnakks. Auðvitað átti þetta vissulega að vera vel valin sneið til skáldsins. Jón Ólafsson átti til að vera nokkuð dyntóttur og gat oft ekki setið á sárs manns höfði enda ritstjórinn til í ýmis konar uppákomur eins og frægt er í sögunni.

Frá Skálabrekku var Hjörtur Björnsson myndskeri og rithöfundur. Hann var þekktur fyrir náttúrurannsóknir sínar. Hann fann a.m.k. tvær sjaldgæfar jurtir við austurbrún Mosfellsheiðar.
Hjörtur dó ungur úr berklum og ritaði kennari hans, Ríkharður Jónsson myndskurðarmeistari, mjög fögur eftirmæli um hann í Vísi 1942. Nokkrum árum áður birtist ritgerð hans um örnefni á Mosfellsheiði í Árbók fornleifafélagsins 1939. En Hjörtur var mjög góður rithöfundur og hefði mátt segja ögn frá honum enda fáir á 20. öld sem tengjast jafn traustum böndum og hann.
Í kaflanum „Náttúrufar“ er gott yfirlit um jarðfræði heiðarinnar sem hefur verið mörgum jarðfræðingum mikill og góður efniviður. Þaðan hafa gríðarmikil grágrýtishraun runnið um langan veg og mótað landslag norðurhluta höfuðborgarsvæðisins. Árni Hjartarson jarðfræðingur hefur bent á að jarðfræðin er í raun nokkuð flóknari. Er bent á það í ritinu og vísað í heimildir.
Gróðurfar á Mosfellsheiði er á margan hátt nokkuð sérstætt. Í dag ber eðlilega mest á mosanum en svo hefur ekki alltaf verið. Gróðurfar hefur breyst mikið á Mosfellsheiði á liðnum öldum. Í Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns frá 1704 er getið um að enn séu skógarleifar í landi Elliðakots. Sjálfsagt hefur rányrkja og einkum vetrarbeit sauðfjár gengið nærri birkinu, hinum upphaflega gróðri heiðarinnar.
Um gróðurfarið er einkum byggt á tölvupóstum sem farið hafa milli höfunda og Ágústar H. Bjarnasonar. Ekki ber ég neitt vantraust til hans en ég minnist þess hvergi að hafa rekist jafnoft vísað í tölvupósta og hér í þessu riti. Það verður að teljast mjög óvenjulegt. Tilvísanir og heimildir eru til þess ætlaðar að hefja rit á hærri stall og greinir eðlilega milli vísindarita og skáldsagna.

Það hefði aukið gildi ritsins um Mosfellsheiðina að dokað hefði verið með útgáfu og fengnir hefðu verið staðfróðir aðilar til að lesa yfir og bæta úr göllum. Ekkert mannanna verk er það fullkomið að ekki megi bæta það í einhverju.
Gallarnir eru nokkrir og hefur verið vikið að nokkrum þeirra hér. En mjög margt er vel ritað og sérstaklega þykir mér vel ritaðir kaflarnir um sæluhúsin sem byggð voru á 19. öld og fylgdi ferðamönnum við viðsjárverð veður bæði einsemd og jafnvel draugagangur. Gamlar ljósmyndir af sæluhúsunum á heiðinni eru birtar og hafa þær væntanlega ekki komið fyrir sjónir margra fram að þessu. Og ekki síðri er kaflinn um veitingastaðina eftir að þeir komu við sögu. Má segja að þarna sé upphafið að „sjoppumenningu“ landsmanna sem hvarvetna blasir við ferðamönnum á Íslandi í dag. Þessir veitingastaðir voru víða á leið ferðamanna yfir Mosfellsheiðina og einn þeirra meira að segja uppi nánast á háheiðinni, „Heiðarblómið“ sem bjartsýnn danskur maður kom á fót fyrir rúmlega öld. Þá er kaflinn um samgöngurnar á bifreiðaöld mjög vel ritaður og upplýsandi.

Þingvallaleiðin var eðlilega mjög oft farin. Hún tengdi landshluta saman, Faxaflóasvæðið við Suðurland og algengt var að farið var um Kaldadal og áfram norður að sumri. Langur kafli er um erlenda ferðamenn yfir heiðina og rakin ummæli þeirra um heiðina sem þeim þótti bæði löng og leiðinleg einkum þegar veður voru misjöfn. Þennan kafla hefði mátt stytta verulega enda ekki nauðsynlegt að segja nema í stuttu máli hvaðan þeir komu, hvert þeir fóru og hverja þeir hittu og höfðu misjafnlega reynslu af landsmönnum. Þar reyndi verulega á úthald mitt sem lesanda sem var spenntur að lesa meira um heiðina sjálfa.

Eitt þykir mér vanta um kaflann um Gamla Þingvallaveginn sem tengja mætti jafnframt nútímanum. Þessi gamli vegur var „hannaður“ fyrir ríðandi ferðamenn sem og umferð hestvagna. Í dag gætir sá misskilnings hjá sumum að með því að þræða gamla vegi sé ekki verið „að aka utan vega“. Þessir gömlu vegir voru lagðir með frumstæðri tækni og ekki ætlast til að eftir þeim væri ekið í þungum ökutækjum sem eru kannski 2-3 tonn. Þessir gömlu vegir voru „börn“ síns tíma og þarf að umgangast þá með virðingu. Mjög víða meðfram gamla Þingvallaveginum má allt of mikið af utanvegaakstri þar sem ekið hefur verið eftir að vegurinn sjálfur hefur orðið ófær.

Niðurstaða:
Ágætt og læsilegt rit sem betur hefði mátt úr garði gera. Ljósmyndir eru margar sem sumar hefðu mátt hafa verið teknar við betri aðstæður hvað birtu og árstíð varðar. Villur eru fáar nema nokkrar staðreyndavillur sbr. um Viðeyjarsel sem er flutt nokkuð úr leið. Frágangur ritsins er ágætur, meinlegar prentvillur engar en undirbúning hefði mátt betur vanda.

Guðjón Jensson

Nú leyfir heilsan mín mér loksins að ganga lengri vegalengdir en síðustu 2 árin. Ég kemst aftur á gamlar slóðir hér um bæinn okkar. Í dag löbbuðum við hjónin um Ævintýragarðinn eftir endalöngu fram og tilbaka. Þetta er orðið vinsælt og fallegt útivistarsvæði.
En ég varð fyrir áfalli þegar ég sá hvernig útikennslusvæðið Varmárskólans er útileikið. Þarna er búið að brjóta og bramla og eyðileggja allt sem hægt er að skemma. Ég veit ekki hversu lengi það er búið að vera svona.
Þetta þótti á sínum tíma með flottustu útikennslusvæðum á landinu og ég vann á sínum tíma við þróun þess. Ég notaði þá svæðið mikið í minni kennslu. Varmárskólinn fékk Grænfánann sem er viðurkenning fyrir starf í þágu umhverfismenntunnar og átti þetta fyrirmyndar útikennslusvæði þátt í því.
En núna virðist enginn lengur hafa áhuga á þessu starfi og ekkert annað er til ráða en að rífa og fjarlægja það sem stendur eftir af útikennslustofunni. Svona skemmdarverk eru slæm fyrirmynd. Þetta er ekki neinum til sóma og hefur neikvætt uppeldisgildi fyrir ungmennin okkar. Vonandi verður svæðið hreinsað sem fyrst. Spurningin er hvort þetta væri ekki með brýnustu verkefnum í „Okkar Mósó“.

Úrsúla Jünemann

Umhverfis- og loftlagsmál eru mikið í umræðunni þessa dagana, það er líka mjög jákvætt hvað ungir krakkar eru orðnir meðvitaðir um þessi mál.
Þau geta haft mikil áhrif á aðra og hafa virkilega mikinn baráttuvilja til að koma í veg fyrir hlýnun jarðar með ýmsum leiðum. Þar er hægt að nefna Gretu Thunberg frá Svíþjóð sem berst fyrir framtíðinni.
Hún byrjaði með þöglum mótmælum í þeim tilgangi að fá fólk til að opna augun fyrir þessum vanda og hefur hún breytt út boðskapinn þannig að keðjan rúllaði af stað og fleiri og fleiri krakkar í öðrum löndum, þar á meðal Íslandi, eru farnir að hugsa meira um umhverfis- og loftslagsmál og gera sér grein fyrir því að ef allir leggjast á eitt í baráttunni fyrir umhverfis- og loftlagsvernd þá er hægt að hægja á og jafnvel koma í veg fyrir hlýnun jarðar.
Það er hægt og þú getur tekið þátt í því með því að flokka sorpúrgang frá heimilinu meira, labba meira, keyra minna, fljúga minna og kaupa minna af fötum og hætta eða minnka að kaupa óþarfa hluti sem gefa okkur gervigleði.

Ég hef verið svo heppin að vinna með frábærum hóp af ólíku fólki í umhverfisnefnd að gera umhverfisstefnu Mosfellsbæjar að veruleika. Nú er verið að leggja lokahönd á þá vinnu og vonumst við til að það hjálpi í þeirri alvarlegu stöðu sem loftslagsmálin stefna í ef ekki verður gripið til aðgerða í þeim efnum.
Tökum höndum saman og lofum sjálfum okkur því að við ætlum að gera betur í dag og næstu ár en við höfum gert hingað til.

„Við þurfum í raun að grípa til aðgerða núna. Við höfum 10-12 ár, rúman áratug, til þess að breyta því hvernig við lifum og koma í veg fyrir gríðarlegar afleiðingar sem hlýnun jarðar og súrnun sjávar mun hafa. Núna er tækifærið og við verðum að grípa það.“

Staðreyndir um þessi mál
Þannig munu jöklar og hafís bráðna og minnka og yfirborð sjávar hækka um allt að 7 metra á næstu 10 árum, með þeim afleiðingum að stór láglend landsvæði myndu sökkva, eins og hluti af Bangladesh, Hollandi og Flórída, og margar litlar úthafseyjar
Mosfellsbær er einn af eigendum að Sorpu sem er að taka í notkun gas og jarðgerðastöð sem verður í Álfsnesi. Hún verður tekin í notkun 2020 þar sem molta og metan verður búið til og verður því hægt að nýta það áfram sem er jákvætt fyrir umhverfið og gott er að taka jákvæð lítil skref sem verða að stórum markmiðum síðar.

Kristín Ýr Pálmarsdóttir

Kæru Mosfellingar!
Dagana 7.–21. er vefur samráðsverkefnisins Okkar Mosó opinn fyrir tillögum íbúa. Með þátttöku í verkefninu geta bæjarbúar haft áhrif á forgangsröðun og úthlutun fjármagns til smærri nýframkvæmda- og viðhaldsverkefna í Mosfellsbæ.
Í ár er gert ráð fyrir 35 milljónum króna í framkvæmdirnar og hækkar fjármagnið um 10 milljónir króna milli ára en í málefnasamningi Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna var samþykkt að setja meira fjármagn í lýðræðisverkefnið Okkar Mosó.
Verkefnið byggir á hugmyndum um umræðulýðræði, þátttökulýðræði og þátttökufjárhagsáætlunargerð og því er ætlað að virkja aðkomu almennings að ákvarðanatöku við framkvæmdir sem snerta nærumhverfi sitt.
Verkefnið gekk vonum framar árið 2017 en 14% íbúa nýttu kosningarétt sinn. Í ár stefnum við á að gera betur og vonumst eftir 20% kjörsókn.
Fyrsta skref verkefnisins er áður­nefnd hugmyndasöfnun en allir íbúar Mosfellsbæjar 16 ára og eldri geta komið með tillögur á því stigi. Skora ég því á íbúa að skila inn hugmyndum á vefnum https://okkar-moso.betraisland.is en Mosfellsbær verður allur eitt svæði bæði í hugmyndasöfnun og kosningu.
Árið 2017 komu margar skemmtilegar hugmyndir frá bæjarbúum og urðu 10 þeirra að veruleika, til dæmis fuglaskoðunartígur meðfram Leirvoginum, blakvöllur á Stekkjarflöt og vatnsbrunnar og loftpumpur á hjólastígum bæjarins.

Tökum öll þátt og gerum góðan bæ enn betri.

Una Hildardóttir formaður lýðræðis- og mannréttindanefndar Mosfellsbæjar.

Á þessum tíma á hverju ári breytist takturinn í kirkjunni hér í Lágafellssókn. Það eru fyrstu vorboðarnir sem gefa nýjan takt – fermingarbörnin.
Nú er undibúningur komandi fermingarathafna genginn í garð og kominn á fullt skrið í kirkjunni. Væntanlega er það, eða verður einnig reyndin í fjölskyldum þeirra barna sem fermast. Tími eftirvæntingar og gleði.
Undanfarin mörg ár hefur tíðkast að birta nöfn barnanna í safnaðarblaðinu og bæjarblaðinu okkar, Mosfellingi. Þessi hefð hefur glatt margan manninn, nágranna, vini og fjarskylda ættingja, að sjá og gleðjast yfir að geta fylgst með að – „Já! – einmitt þessi stúlka eða drengur er að fermast“ – og geta sent þeim og fjölskyldum þeirra blessunaróskir í huganum, skeyti eða eitthvað annað.
Nú er sá tími liðinn að birting nafnanna sé heimil, því miður. Því veldur ný persónuverndarlöggjöf sem gekk í gildi á umliðnu hausti. Þar segir að upplýsingar um aðild að trú- eða lífskoðunarfélagi flokkast undir „viðkvæmar persónuupplýsingar“ sem megi aðeins birta með sérstöku samþykki viðkomandi einstaklinga og í tilfelli fermingarbarnanna, með samþykki foreldra þeirra. Hvort við í framtíðinni munum ráðast í þá framkvæmd að leita eftir og nálgast þær undirskriftir sem þetta útheimtir og hvort allir verða því hlynntir á eftir að koma í ljós.
Það eru 120 börn sem munu fermast í kirkjunum okkar, Lágafells- og Mosfellskirkju á þessu vori. Athafnirnar verða níu og verða fyrstu fermingarathafnirnar í Lágafellskirkju þann 24. mars næstkomandi kl. 10:30 og kl. 13:30.

Á næstu dögum mun safnaðarbréfið berast inn um lúguna á heimilum Lágafellssóknar, bæklingur með upplýsingum um helgihaldið, safnaðarstarfið o.fl. á komandi mánuðum, allt fram til haustsins. Í þessu blaði fylgja einnig sérstakar upplýsingar um væntanlegar fermingar ársins 2020 og skráningarblað. Athugið að safnaðarbréfinu er aðeins dreift á heimili sem leyfa „fjölpóst“.
Við viljum benda á að hægt verður að nálgast upplýsingarnar á heimasíðu kirkjunnar: www.lagafellskirkja.is.
Fyrir hönd Lágafellssóknar óska ég fermingarbörnunum og fjölskyldum þeirra til hamingju með ferminguna og daginn.

Sr. Ragnheiður Jónsdóttir, sóknarprestur Mosfellsprestakalls.

Í janúar er ár frá því að ég tók þeirri áskorun að stíga inn í okkar pólitíska umhverfi. Árið hefur verið mér afar lærdómsríkt og ég er ykkur einstaklega þakklát fyrir allan þann stuðning sem mér hefur verið sýndur.
Eftir síðustu kosningar tók ég sæti varabæjarfulltrúa sem 5. maður á lista Sjálfstæðisflokksins og sit í fræðslunefnd bæjarins.

Það sem af er kjörtímabilinu hef ég lagt mig fram að kynnast málefnum bæjarins, sækja bæjarstjórnafundi og sinna starfi mínu í fræðslunefnd. Ég er afar stolt af bænum okkar og öllu því starfi sem hér er í gangi og ekki síst öllu því góða fólki sem leggur sitt af mörkum til að gera bæjarfélagið eins og það er í dag.

Á bæjarstjórnarfundum er oft tekist á um málefni þar sem ólíkar skoðanir mætast í lýðræðislegu samfélagi. Þetta getur verið flókið samspil enda skapar hugurinn þann veruleika sem við upplifum og sem varabæjarfulltrúi hef ég fengið einstakt tækifæri til að hlusta, skilja og sjá. Sjá hvernig umræðan sem ætti að vera málefnaleg helgast af misskilningi aðila á milli.

Bæjarstjórn okkar Mosfellinga er skipuð 6 stjórnmálaflokkum og þrátt fyrir ólíkar áherslur og frábrugðinn skilning á samvinnu og samlyndi á hinum ýmsum málefnum má finna einhug innan meirihlutans og okkar sjálfstæðismanna. Einhug um að skapa sterkt og öflugt samfélag. Samfélag sem hefur ekki einungis það hlutverk að auka velferð okkar heldur einnig að flétta saman þá þætti sem þarf til þess að tryggja velferð okkar bæjarbúa.

Einn þessara þátta er m.a fræðslunefndin. Í fræðslunefnd bæjarins situr gott og efnilegt fólk og við getum sagt með stolti að við eigum góða og öfluga skóla hér í Mosfellsbæ. Inni í fræðslunefnd sé ég að innan veggja skólanna eru góðir og metnaðarfullir kennarar, nemendur, stjórnendur og annað starfsfólk sem alla daga leggja sitt af mörkum við að gera sitt besta. Ég finn að utan veggja skólanna stendur kröftugur hópur foreldra sem óskar sér einskis annars en að börnum þeirra vegni vel.
Utan um þennan hóp allan heldur svo fræðsluskrifstofa bæjarins sem einnig leggur allt sitt af mörkum að aðstoða við að láta alla þessa ólíku hópa og skoðanir mætast til að skólasamfélagið í heild gangi upp í ört stækkandi bæjarfélagi. Það er heiður að fá að taka þátt í þessu starfi, fá tækifæri til að hlusta, sjá og læra inn á ólíkar skoðanir og skapa þann veruleika sem við upplifum.

Ég hlakka til að halda áfram að starfa í þágu bæjarins og í samstarfi við ykkur sinna starfi mínu í fræðslunefnd og sem varabæjarfulltrúi.

Arna Hagalíns, varabæjarfulltrúi
og nefndarmaður í fræðslunefnd.