Reykjalundur 75 ára

Til stóð að halda afmælisviku á Reykjalundi, með fjölda viðburða í tilefni afmælis hans, en eins og ástandið er í þjóðfélaginu fer lítið fyrir þeim hátíðarhöldum. Forsætisráðherra gaf sér þó tíma, fyrir hertar sóttvarnareglur, til að stilla sér upp með Pétri Magnússyni nýjum forstjóra Reykjalundar.
Reykjalundur er einn stærsti vinnustaðurinn Mosfellsbæjar með tæplega 200 starfsmenn. Pétur segist finna samhug og metnað í að byggja Reykjalund áfram upp sem öflugan, metnaðarfullan og skemmtilegan vinnustað.

Hugmyndin var að vera með afmælisviku 5.-9. október. Hápunktur afmælisársins átti að vera afmælisráðstefna Reykjalundar á hótel Natura undir yfirskrifinni „Mikilvæg endurhæfingar í íslensku samfélagi“ með þátttöku, meðal annars, heilbrigðisráðherra og landlæknis. „Ráðstefnunni hefur verið aflýst og höldum við bara enn glæsilegri viðburð á 80 ára afmælinu,“ segir Pétur Magnússon forstjóri Reykjalundar.

Einungis berklasjúklingar fyrstu árin
Reykjalundur er heilbrigðisstofnun í eigu SÍBS og hófst starfsemin árið 1945. Fyrstu 15 árin dvöldu aðeins berklasjúklingar á Reykjalundi en um 1960, þegar berklaveikin fór að láta undan síga, varð ljóst að ekki væri lengur þörf á endurhæfingu fyrir þennan sjúklingahóp í sama mæli og áður.
Á næstu árum breyttist starfsgrundvöllur Reykjalundar og áhersla í endurhæfingu varð fjölbreyttari. Reykjalundur breyttist í alhliða endurhæfingarmiðstöð. Nýbyggingar og stærra viðhald á húsnæði Reykjalundar er að meginhluta fjármagnað með hagnaði frá Happdrætti SÍBS.

Stærsta endurhæfingarstofnun landsins
Reykjalundur er stærsta endurhæfingarstofnun landsins og þjónar öllu landinu. Á Reykjalundi fer fram alhliða endurhæfing sem miðar að því að bæta lífsgæði, færni og sjálfsbjargargetu þeirra sem þangað leita. Endurhæfing Reykjalundar einkennist af samvinnu fagfólks sem mynda átta sérhæfð meðferðarteymi ásamt Miðgarði sem veitir sólahringsþjónustu. Einnig eru fjöldi gistirýma í boði fyrir fólk sem vegna landfræðilegra, eða annarra, ástæðna getur ekki farið heim að lokinni meðferð á daginn. Markmið endurhæfingarinnar er að sjúklingar endurheimti fyrri getu sína eða bæti heilsu sína.
Um 110-130 sjúklingar sækja þjónustu á degi hverjum. Á hverju ári fara um það bil 1.300 manns í gegnum endurhæfingarmeðferð á Reykjalundi, flestir í 4-6 vikur í senn. Auk þess kemur fjöldi fólks í viðtal á göngudeild á hverju ári.

Mannauðurinn gegnir lykilhlutverki
Starfsemi Reykjalundar stendur og fellur með því fólki sem hjá Reykjalundi starfar. Reykjalundur hefur notið þeirrar gæfu að hafa haft á að skipa úrvals fólki í gegnum tíðina.
Það er því óhætt að segja að mannauðurinn gegni lykilhlutverki í velgengni Reykjalundar og sé hornsteinn að markvissum og vönduðum vinnubrögðum ásamt því að skapa þægilegt og aðlaðandi andrúmsloft fyrir starfsfólk og sjúklinga.
Reykjalundur hefur verið í efstu sætum í starfsánægjukönnunum árum saman. Starfsánægja hefur mælst mikil og starfsaldur er hár á íslenskan mælikvarða.
Á Reykjalundi starfa tæplega 200 starfsmenn í um 170 stöðugildum.

Hvað er endurhæfing?
Endurhæfing skiptir sköpum þegar kemur að líkamlegri og andlegri heilsu. Eftir alvarleg veikindi, slys, áföll eða aðgerð þá er mikilvægt að fá endurhæfingu til að hjálpa til við að ná aftur fótfestu í hversdagslegu lífi.
Læknisfræðileg endurhæfing er sérhæfð meðferð sem byggir á þeirri hugmyndafræði að taka heildrænt á afleiðingum sjúkdóma og slysa. Endurhæfingin byggir á samvinnu margra fagaðila, sjúklings og hans nánustu. Beitt er sálfræðilegum, líkamlegum og félagslegum aðferðum með það að markmiði að uppræta, minnka eða bæta fyrir skerðingu í færni og virkni sem sjúkdómur eða slys hafa valdið.
Endurhæfing er teymisvinna sem er einstaklingsmiðuð fyrir hvern sjúkling. Tekið er mið af getu hans og færni sem og persónulegum þáttum eins og menntun, fjölskyldu, búsetu, kyni, vinnu og fleira allt eftir því hvað er verið að vinna með. Mikil áhersla er lögð á fræðslu og þátttöku sjúklings. Lögð er áhersla á grunnþætti heilbrigðs lífs svo sem heilsusamlegt mataræði, reykleysi, hæfilega hreyfingu og góðan svefn.
Markmið endurhæfingarinnar er að bæta líðan og lífsgæði sjúklings og getu hans til að nýta sér ýmis bjargráð sem honum eru kennd.

Vettvangur þverfaglegrar samvinnu
Í upphafi voru aðeins læknar og hjúkrunarfræðingar starfandi á Reykjalundi. En fagfólki hefur fjölgað jafnt og þétt í gegnum árin. Meðal helstu fagstétta sem koma að beinni meðferð sjúklinga á Reykjalundi eru félagsráðgjafar, heilsuþjálfarar, hjúkrunarfræðingar, sjúkraliðar, iðjuþjálfar, læknar, næringarfræðingar, sálfræðingar, sjúkraþjálfarar og talmeinafræðingar.

Saman unnið að betri líðan
Hjartað í starfsemi Reykjalundar er teymisvinna fjölbreytts hóps sérhæfðs heilbrigðisstarfsfólks sem mynda meðferðarteymi.
Í meðferðarteymunum er sett upp einstaklingsmiðað endurhæfingarprógramm fyrir hvern og einn sjúkling sem miðar að því að bæta líkamlega getu og andlega og félagslega líðan. Misjafnt er hvernig endurhæfingu hver og einn þarf á að halda og því skiptir miklu máli að heilbrigðisstarfsfólk með ólíka sérfræðiþekkingu vinni saman að bættri líðan. Markmið teymisvinnu er að veita þverfaglega, heildræna meðferð byggða á gagnreyndri þekkingu. Áhersla er lögð á samtalsmeðferð, einstaklings- og hópmeðferð, fjölbreytta hreyfingu, námskeið og fræðslu.

Fyrsta flokks aðstaða á Reykjalundi
Á Reykjalundi er fyrsta flokks aðstaða til endurhæfingar á öllum sviðum. Markmiðið er að hafa heimilislegt, vinalegt og þægilegt umhverfi svo öllum líði sem best. Á Reykjalundi er æfingatækjasalur, fullbúinn íþróttasalur, meðferðarstofur, vinnustofur, smíðaverkstæði, rými fyrir alls kyns handmennt, æfingaeldhús, fræðsluherbergi, slökunarsalur, hvíldarherbergi, setustofur, starfsendurhæfingar vinnustaður og tvær sundlaugar svo eitthvað sé nefnt. Á Reykjalundi eru tiltæk hvers kyns hjálpartæki til að aðstoða fólk með mismunandi líkamlega færni við daglega iðju.

Hollvinasamtök Reykjalundar
Hollvinasamtök Reykjalundar voru stofnuð árið 2013. Tilgangur samtakanna er að styðja við þá endurhæfingarstarfsemi sem fram fer á Reykjalundi í samráði við stjórnendur Reykjalundar.
Fyrrum sjúklingar Reykjalundar og aðrir velunnarar stóðu að stofnun samtakanna og hafa þau gefið Reykjalundi gjafir fyrir rúmar 60 milljónir. Allir eru velkomnir í Hollvinasamtökin. Skráning fer fram á heimasíðu Reykjalundar.

Heilbrigðisþjónusta hornsteinninn
„Þrátt fyrir að flestir telji heilbrigðisþjónustu vera einn af hornsteinum samfélagsins, er ljóst að fjármunir í heilbrigðismál eru og munu verða takmarkaðir. Vegna þessa er mjög mikilvægt að nota þessa fjármuni með eins markvissum hætti og mögulegt er með það að leiðarljósi að hámarka þjónustu og gæði.
Mín skoðun er sú að endurhæfing og forvarnir séu vannýttur þáttur í því sambandi og við getum gert töluvert betur. Með fjölgun þjóðarinnar og vaxandi meðalaldri er nauðsynlegt að skoða og tileinka sér aukna þjónustu og nýja möguleika,“ segir Pétur Magnússon forstjóri Reykjalundar.
„Það eru mörg tækifæri og möguleikar í stöðunni í framtíðarsýn Reykjalundar og ég er spenntur að fá að leggjast á árar með starfsfólki að gera þetta að veruleika með hagsmuni samfélagsins að leiðarljósi.“

Endurhæfing Covid-sjúklinga
Í upphafi faraldursins gerðu Reykjalundur og Landspítali samning um að Reykjalundur myndi sinna endurhæfingu Covid-sjúklinga af Landspítala. Það voru þá sjúklingar sem lagst höfðu inn á spítalann með Covid og þurftu endurhæfingu til að geta útskrifast; komast á fætur og aftur út í hið daglega líf. Sextán einstaklingar fóru í gegnum þetta ferli á Reykjalundi í vor.
Í sumar og haust hefur orðið töluverð umræða um eftirköst þeirra sem sýkst hafa af Covid og endurhæfingu þeirra.
„Þetta er hópur fólks sem sýktist en fékk ekki mikil einkenni, a.m.k. ekki það mikil að þurfa að leggjast inn á spítala. Hins vegar eru komnar margar beiðnir á Reykjalund um endurhæfingu þessa hóps. Enginn veit hvað hópurinn er stór en leitt hefur verið að því líkum að það séu að minnsta kosti 10%.
Þó nákvæmari rannsóknir skorti ennþá er flestum að verða ljóst að töluverður hluti þeirra sem sýkjast og jafnvel fá ekki mikil einkenni, geta verið að glíma við eftirstöðvarnar mörgum vikum eftir sýkingu, sem lýsa sér í formi þreytu, úthaldsleysis og öndunarfæraeinkenna svo dæmi séu nefnd. Nú er komnir sjö í meðferð inn á Reykjalund með þessa lýsingu og yfir fjörtíu einstaklingar eru á biðlista,“ segir Pétur að lokum.